Người già uống sữa sao cho đúng?

Sữa là sản phẩm cực kỳ mang một lượng lớn canxi, mang một lượng lớn đạm quý (đầy đủ các axit amin cần thiết với tỷ lệ cân đối) và mang một lượng lớn vitamin quý giá cho cơ thể như vitamin A, vitamin D, vitamin nhóm B… nên đây là thực phẩm bổ dưỡng cần thiết cho tất cả mọi người, kể cả người cao tuổi. 

Nhưng sử dụng loại thực phẩm này sao cho đúng cách thì còn nhiều người chưa rõ:

1. Nên nhớ sữa chỉ là bữa phụ
Người cao tuổi cần nhận đủ canxi hàng ngày để phòng tránh loãng xương. Tuy canxi có trong nhiều thực phẩm khác nhau (cá nhỏ ăn luôn xương, tôm tép ăn cả vỏ, rau xanh, đậu hủ…), nhưng người cao tuổi thường ăn ít hơn lúc trẻ nên lượng canxi đưa vào cơ thể từ chế độ ăn hàng ngày sẽ không đủ, trong khi đó nguy cơ loãng xương của họ lại cao. Canxi từ sữa vô cùng dễ hấp thu nên người cao tuổi cần uống sữa thường xuyên mỗi ngày (khoảng 1 – 2 ly) để mang đến canxi cho cơ thể, giúp phòng ngừa loãng xương.

Tuy sữa dành cho người già là thực phẩm mang một lượng lớn dinh dưỡng, nhưng chỉ có thể đáp ứng như là bữa phụ chứ không thể thay thế hoàn toàn cho bữa chính hàng ngày được vì sẽ mất cân đối do sữa không có đủ những dưỡng chất khác mà cơ thể cần dung nạp như chất sắt, kẽm, chất xơ, một số vitamin… Nếu chỉ uống sữa mà không ăn bữa chính sẽ không thể mang đến đủ nhu cầu năng lượng cho cơ thể. Trong trường hợp ăn ít hoặc đau ốm, cần chia nhỏ bữa ăn (ăn ít và nhiều lần), dùng thêm các loại thực phẩm nhiều năng lượng, kết hợp tăng số bữa phụ (uống sữa hoặc những món ăn phụ bổ dưỡng và dễ tiêu hoá khác).

2. Không dùng sữa trước và sau khi uống thuốc

Những chất khoáng trong sữa như canxi và magie phản ứng hóa học với thuốc, ảnh hưởng đến sự hòa tan và hấp thu thuốc. Do vậy, không nên uống sữa trước và sau khi uống thuốc 1h. Không nên kết hợp trà và sữa. Uống một ly sữa nóng trước khi ngủ như có một liều thuốc an thần tự nhiên, giúp bạn có giấc ngủ ngon. Tryptophan có trong sữa chính là chất đóng vai trò an thần tự nhiên này.


3. Lựa chọn sữa phù hợp với độ tuổi và tùy bệnh
Thông thường sữa cho bé và người bình thường là dạng sữa nguyên kem, chất béo của sữa là chất béo no nguồn gốc động vật nên sẽ chứa nhiều cholesterol không thích hợp đối với người già nếu uống hàng ngày. Thế nhưng đối với người gầy, không có bệnh mãn tính không lây như: rối loạn lipid máu, cao huyết áp, đái tháo đường… và chế độ ăn rất ít thực phẩm nguồn gốc động vật giàu cholesterol (thịt heo, thịt bò, mỡ…) thì uống loại sữa này vẫn được.

Việc chọn loại sữa nào còn phải tuỳ thuộc vào tình trạng sức khoẻ của mỗi người. Đối với các người mắc bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường thì nên dùng loại sữa không béo, không đường. Lượng sữa uống mỗi ngày sẽ phải cân đối với các thực phẩm khác để bảo đảm đường huyết ổn định. Người chỉ bị viêm khớp thì có thể vẫn uống được sữa hơi béo, hơi ngọt nếu thích. Tuy nhiên, cần chú trọng đối với người thừa cân, béo phì nếu dùng sữa béo, ngọt sẽ làm tăng cân nhanh chóng và sẽ tăng sức chịu đựng đối với các khớp chịu sức nặng cơ thể như khớp háng, khớp gối, khớp cổ chân nên sẽ khó điều trị khỏi thực trạng viêm và đau khớp.

4. Cách uống sữa hợp lý phòng tai họa
Sữa là thực phẩm dồi dào canxi ở dạng dễ hấp thu. Chỉ khi nào lượng canxi đưa vào cơ thể quá thừa thì mới bị thải qua đường thận gây sạn thận. Trường hợp này xuất hiện ít trong chế độ ăn thông thường mà do dùng thuốc canxi liều cao, kéo dài. Do vậy, khi dùng nhiều thực phẩm chứa nhiều canxi hoặc uống thuốc canxi phòng loãng xương thì cần chú ý uống nhiều nước để giảm nguy cơ sạn thận.

Một số người khi uống sữa hay bị đau bụng, tiêu chảy… là do cơ thể thiếu men lactase để hấp thu loại đường lactose có trong sữa. Để khắc phục tình trạng này, nên giảm lượng sữa trong mỗi lần uống (có thể dưới 100ml/lần) và tăng dần lên khi thích ứng. Nếu vẫn không cải thiện được thì có thể chuyển sang thay thế bằng sản phẩm khác của sữa như yaourt, sữa chua, phô mai… hoặc có thể dùng sữa đậu nành trong dinh dưỡng cho người già